Δ.Ε.Κ.Α.

Οι δεξιότητες ανεξάρτητης διαβίωσης (π.χ. οι καθημερινές δεξιότητες, οι επαγγελματικές, οι κοινωνικές, οι διαχείρισης συμπεριφοράς, οι ακαδημαϊκές) είναι πολύ σημαντικές για τα άτομα με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ), καθώς καθορίζουν την ευρύτερη ένταξή τους στην κοινωνία. Έρευνες έχουν δείξει πως τα άτομα με ΔΑΦ που αναπτύσσουν και εξασκούν τις δεξιότητες ανεξάρτητης διαβίωσης είναι συνήθως πιο ικανά να φροντίσουν τον εαυτό τους, να αποκατασταθούν επαγγελματικά, να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους και να μειώσουν την εξάρτησή τους από άλλους ανθρώπους. Η αυξητική τάση της διάγνωσης της ΔΑΦ, που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, έχει οδηγήσει την έρευνα προς την κατεύθυνση της μετάβασης στην ενήλικη ζωή, καθώς έχει βρεθεί πως πολλοί/ές μαθητές/τριες με ΔΑΦ τελειώνουν το σχολείο χωρίς να έχουν κατακτήσει τις δεξιότητες ανεξάρτητης διαβίωσης που είναι απαραίτητες για την ενήλικη ζωή.

Στην Ελλάδα ωστόσο δεν έχουν δημιουργηθεί ή προσαρμοστεί προγράμματα που να αφορούν τους/τις εφήβους/ες και νέους/ες με ΔΑΦ. Οι περισσότεροι/ες γονείς και εκπαιδευτικοί/επαγγελματίες που ασχολούνται με άτομα με ΔΑΦ αυτής της ηλικίας (15-25 χρονών) διερωτώνται τι μπορούν να κάνουν και πώς μπορούν να τα βοηθήσουν και να τα ενισχύσουν, ώστε να κατακτήσουν τις απαιτούμενες δεξιότητες για να μπορέσουν να αποκατασταθούν επαγγελματικά και να διάγουν μια ανεξάρτητη ζωή. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια στροφή της έρευνας και του ενδιαφέροντος σε προγράμματα και παρεμβάσεις που αφορούν τους/τις έφηβους/ες και νέους/ες με ΔΑΦ προκειμένου να έχουν την κατάλληλη υποστήριξη για να κατακτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για την ομαλή μετάβαση στην κοινωνία.

Μέσα στο πλαίσιο αυτής της ανάγκης δημιουργήθηκε το πρόγραμμα Δ.Ε.Κ.Α
(Δεξιότητες Επαγγελματικής Κατάρτισης για άτομα με Αυτισμό). Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που δημιουργήθηκε με σκοπό να αποτελέσει έναν οδηγό, που θα βοηθήσει τους/τις γονείς και τους/τις εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες να συνδράμουν και να ενισχύσουν τα νέα άτομα με ΔΑΦ (15-25 ετών), ώστε να
κατακτήσουν και να εξασκήσουν επαγγελματικές δεξιότητες. Το πρόγραμμα εστιάζει κυρίως στην κατάκτηση γενικών επαγγελματικών δεξιοτήτων (soft skills), όπως να ακολουθούν τις οδηγίες των προϊσταμένων, να συνεργάζονται με συναδέλφους/ισσες, να γνωρίζουν πώς και πότε μπορούν να αστειευτούν με συναδέλφους/ισσες, τι πρέπει να κάνουν και πώς να συμπεριφέρονται στα διαλείμματα, πώς να ζητήσουν βοήθεια, πώς να οργανώνουν τον χώρο και τον χρόνο τους. Οι ελλιπείς γενικές επαγγελματικές δεξιότητες είναι συνήθως ο λόγος που οι νέοι/ες με ΔΑΦ δυσκολεύονται να βρούνε μια θέση εργασίας και/ή ακόμη κι όταν βρίσκουν, υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να τη χάσουν.

Το Δ.Ε.Κ.Α. επικεντρώνεται στην ανάπτυξη γενικών επαγγελματικών δεξιοτήτων και πιο συγκεκριμένα εστιάζει σε τρεις τομείς:
● Προ-επαγγελματικές Δεξιότητες
● Επικοινωνία και Κοινωνικές Δεξιότητες
● Επαγγελματικές Δεξιότητες

Καθένας από αυτούς τους τομείς περιλαμβάνει μια εισαγωγή, περιορισμούς, συζητήσεις, ασκήσεις, εργαλεία, παιχνίδια ρόλων, κοινωνικές ιστορίες και περίληψη. Η κατάκτηση της κάθε επιμέρους δεξιότητας βασίζεται στην ακολουθία και επιτυχή εκτέλεση της κάθε δραστηριότητας-άσκησης. Να επισημανθεί πως οι προτεινόμενες δραστηριότητες-ασκήσεις στοχεύουν να τονίσουν τα δυνατά σημεία του κάθε ατόμου με ΔΑΦ που εκπαιδεύεται και να τα ενισχύσουν. Δε στοχεύουν στα ελλείμματα και στις δυσκολίες. Επίσης, όλες οι κάρτες που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα μπορούν να προσαρμοστούν στις ιδιαίτερες ανάγκες και απαιτήσεις του κάθε ατόμου με ΔΑΦ, που πρόκειται να εκπαιδευτεί και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως συμπληρωματικό υλικό.